Excuse me!

Khati khan khawthlang lam hrutin Tripura ramri Zomuantlang thlengin ka'n phek thla ve ngial kha a ni a. In lamah chawl hahdamin hun awl remchangah blog te pawh ka vil chho ve keuh keuh ang chu tia ka inkhap ka inkhap chhung hian ni engzat nge ral ta chu le? Blog-a ka thuziah hnuhnun ber hi April ni 9 kha a ni a, khata tang khan thla sarih zet a liam ta a. Engmah ka dah belh lo. Thiante min fuihna aw paw'n min au harh hlei thei lo a ni ber a. Laiking puantah tur ang maiin chawngthu pa tih takah 'lung' hi kan chawi kan chawi mai chu a nih hi!

Mahse he tribal hnar per thlir thler hnuaiah hian phatna zawng a lo bo bik hauh lo mai. Hmanah kan thian pakhat, englai pawh a insawi buai em em reng mai hi a awm a, buaina tur em em a neih kan hre lem hlei lo. Chutiangte chu min chan zovang tih hlau thawng ru ang reng tak chungin 'ka buai thu' hi chhuanlama hman tulin ka hre ta mauh pek a nih chu.

Ram pawn lama ka awm lai khan nitin hna pangngai thawh bak chu mahnia awm keuh keuh a, duhzawng tih melh melhna hun kha ka lo ngah phian hi a lo ni a. Chuvang chuan blog lamah pawh ka kut a hlei thei deuh a lo ni. Chutah Mizoramah ka'n chuang chhuak ta a le, nitin hna bakah, kohhran, chhiatni-thatni, thenrual kawm leh sawi fak theih si loh eng eng emaw avangin hun awl ka nei thei ta hlek lo mai a. Han tin ve uaih uaih thin mah i la, thatchhiat chhuanlam eng emaw tak hi a lo awm ve leh khauh zel a. Tum hram i la chu kan thai ve nual tur hi chu a ni na a, ka tlin ta ngang thin lo a ni.

Kan Mizo society hi rualpawl mi leh kohhran, khawtlang, etc. a in hmang mi deuh tan chuan thil ngaihtuah chet chetna hun leh mahnia inkhunghranna hun thawl a lo vang khawp mai hi a lo nia. A huhova thiltih a tam a, kan kal ve ngeina tur chi leh kan tih ve ngei tur chi hi a lo tam bik hle a ni tih te ka ngaihtuah thar leh a. Hei vang hi em ni, school/college kal kan uar ang hua 'mithiam' han tih tak tak tur kan chhuah tlem leh tlat thin, tih te hi ka ngaihtuah thleng leh ta zel a ni.

Hna vawn nei tawh leh eizawnna lama in sawhnghet tawh te tan chuan kan hna tibuai lo va mi tangkai nih hi thil tha a ni a. Chutiang ni ve lem lo tan erawh a inham hnawk lutuk lo zawnga chet lak thiam a tul mang e, te ka ti ta zel a. Ram pawn lama awm te pawh Mizoram ang deuhva pawl hrang hrang neia chetvelna siam tam lutuk te hi a awm thei ang em, tih te ka ngaihtuah thleng ta zel a. A huau huau leh a hup hup lo zawng deuhva inher rem a, fianriala thil tangkai ngaihtuah kawnga harh tharna te hi kan mamawh ta fu a ni thei ang em, tih te thlengin ka ngaihtuah ve ta vak vak a nih chu!

Chung te avang chuan blog lam buaipui hman lo khawpa thil tul zawk dang ka khurbinpui ta deuh te pawh hi ka inthiam chawp ve ang nawk nawk a. Rual pawl hman lo leka bur chut chut reng mai hi tha ka tih ber loh rualin rual pawl lutukna lama thil tangkai zawk tih thulhphah erawh tha ka ti chuang hauh si lo. Kan khawtlang nun inzawm tawnna hlu tak leh thil kan la tihho dial dial theihna te, kan inkawmngeihna te hnawl fithla zawnga tan latu nih erawh chu ka tum lo ve tlat lawi a! Ka va buh teh nuai e!

Excuse me!

Khawthlang lam hrutin...

Thla la thiam ka ni lo va, kamera tha lah ka nei hek lo. Mahse ka chhuahvah apiangin he ka kamera te hi ka keng chhuak ve thla zen a. Hawina lama ka mit latu deuh chu ka kllik ve pawp pawp zel. A thlalak quality tha lem lo mahse thlalakten hriatrengna hlu tak min vawn sak hi a ngaihhlutawm ve hrim hrim mai.

Zomuantlang: Tuikuk Arbawm. He arbawm thla la tur hian ka veh nasa a nia aw!

West Phaileng: Gas changa a bur tlar tuar ngai reng mai hi engtikah tak bang ang maw!

Khantlang: Chakma puan tah. A puan tah hi Chakma puan dik tak a ni. La fuh ka inti ve nasa!

Tuipuibari II: He tiang lei su then dulh dulh thei hi en mai aiin zawh huai ngam a har! Kan zawh lai hian Chakma pa pakhat chu buara ip khata thil pu chungin a lo tlan phei vel. Ka va ngei e aw!

Tuipuibari Centre: Hetiang ar (Mizo ar?) hi thingtlang lamah lo chuan hmuh tur a vang tan ta. Kei ka lung zu ti leng tlat a!

Salem Boarding: He thil hian kan naupan laia 'Danger - Hlau hawm' tia kan chhiar zuah zuah thin lai kha min ti hrechhuak. Hmuh tur a awm ta mang lo em maw ni.

Ka kawnferen ve

Member 121415 zet nei Kristian Thalai Pawl Inkhawmpui Lian meuh chu a lo ropui phian mai. He inkhawmpuiah hian hun rei tak chu ka kal ve ngai ta lo va, khatia ka'n nan fuh ve tak hlauhah chuan, "Tun tum chu khawnge!" tia insang phekin Mamit lamah ka liam thla ve ta kha a ni a. Zan hnih lek riaka kal ve mai ka ni na a, sawi tur ka hawn hnem ve phian lawi a. Ngaihtuahnaa thil lo awm then khat hmangin ka'n titi mai mai teh ang.

Thank you for the music

Pathianni chawhnua pandal kan lut tur chu Wales atanga lo kal sap pa lian buang theng thung pakhat nen kan titi chiam pek a. A thusawi pakhat ka pawmpui ve riau chu, "Musician in nei tha hle mai, khuang leh rimawi chi hrang hrang nena in tih ang hian ti ve ta i la, thalai tam tak kan huikhawm ve theih ka ring..." tih hi a ni.

Ni e, kan musician ten rimawi hmanraw chi hrang hrang hmanga mipui zai min han rem khan boruak a ti nuam a, thalai lehzual ta sawta inhriatna te pawh min neih tir hial nia! Music lamah theihna kan nei tha a, nasa takin hma kan sawn bawk tih a chiang. A lawmawm ka ti.

Mit la zual pathum

Kan thlen ve hma thil engmah sawi tur ka nei lo va. Ka hmuh chinah thil pathum, ka mit la riau an awm. Pakhatna: Chanmari Bial drama kha. Lemchan lamah khati tak khan kan lo changkang ve tawh ang tih rin ngaihna reng reng ka lo hre lo. A thuchah chu thuhran, a hmuhnawmna leh a tak (real)-naah ringawt pawh Mizo drama chan ka lo hmuh tawhte lakah a chungnung lawr lak. Minit reilote chhunga khatiang lemchan hmuhnawm min entir tur khan hmanraw manah cheng sing hnih chuang an seng ral a, Aizawl atanga 407-a phurh tham bungrua an rawn thawh chhuahpui. Music leh costume te kha a va tha e aw! Drama-ah pawh khati kan nih chuan film tha leh hmuhnawm siam tur paw'n skill kan nei a, bungrua leh hmanraw tha kan neih phawt chuan sang tak kan thleng thei niin ka hmu.

Pahnihna: Electric Veng Bial worship dance kha lam satliah a ni lo. Choreography a ropui a, chu aia ropui zawk chu an ruala tih takzeta Pathian min biak tir thei kha a ni. Hmuhnawm an chhuah a ni satliah lo va, mipui thinlung ril takah Pathian thuchah ropui an puang. Hma kan sawn zel!

Pathumna: Zarkawt Bial nula pangate khan an zaithiamna leh an music thiamna hmang khan mipui min va barakhaih chiang! Band tha kan neihte an khum chu ka ti lo, Mizo nula dik tak, puan bih hnap chunga guitar, keyboard leh chhepchher nena stage-a an rawn che vel khan paho ngaihtuahna a tibuai chu a nih ber kha maw le! Kan nulate hian tlangvalte tih theih zawng zawng an ti thei vek lo a nih pawhin, music lamah hi chuan an ti ve thei tih a chiang reng mai. Hmasawnna bawk!

Min ti nuam lotu thil pali

Pakhatna: Taiwan atangin thalai rualten kan inkhawmpui an rawn chhim ve a. Chibai bukna thute, nuam an tih zia te leh inunauna siam zui zel an duh thute tih takzetin an sawi a, fiamthu an thawh lo. Mahse Chinese tawng hi kan nuih zat zawng tak a lo ni nge ni teh reng ni, mipui kan nui dur dur mai. Kan tawng hi a hre ngai lo tan chuan tawng nalh lo ve tak a ni tih ngaihtuah hauh lo va, mi tawng kan han nuih dur dur mai kha chu kan khawhawi la zauh tawk lohzia ti langtu a ni a, zia lo ka ti deuh.

Pahnihna: Inkhawm banah thingpui an rawn sem a, bucket chhin pawh nei lovah thingpui an rawn khai lut luau luau mai a. A bulah mi an veivak deuh reng bawk si a, vaivut khu nen... a hygiene chiah lo ka ti. Ketli lian a ngaihtuah mai theih loh em ni aw...

Pathumna: Mipui thutna kar a zim tlangpui a, thutphah atana hman thing phek lah a hlai si lo, keini ang bawp chu a leng ngang lo a ni ber. Inkhawm chhung a rei bawk si avangin thut ringawt khan a sil thum theih. A aia nuam zawk hret a siam theih ni tawh se a duhawm hle.

Palina: Vaivut hi! Kan ram ti nuam lo tu ber pakhat chu thal laia vaivut, fur laia chirh diak hi niin ka hria. Engtia han tih tur nge maw ni dawn le aw...

A tlangpui thua thlirin thil hi hman ang ngawt kha chu a lo ni tawh lo tih ka hmu. Hnam changkang zawkte um pha turin kawng thui tak zawh a la ngai tih lang reng mahse thalai rual nungchang leh che vel atang khan, "Hma kan lo sawn ve sawt ta hle mai," ka ti.

Ka lo kir!

Zah te pawh zu zak deuh rum rum ia!

Khatia riah buk rauh san tawh ang maia he hmun ka tihkhawhar vang vang takna khan chhan fahrah te te chu a nei ve a. Puhmawh tur pakhatna chu UK Border Agency an ni! Reilote chawlh hmang zawk a let leh mai tura inngai kha min rawn hauh lovin dan thar min lo siam hnan pek a. Registration, reference number chuti khati an ti a. Kum dangah a tul ngai miau loh avangin ka thawhna lam te'n chutiang lo nei lawk thlip thlep hek lo, kei ka keleawl a, khuti lam an invai buai ta chiam mai a ni.

Chutiang vel teh nuai avang chuan kal mai thei dinhmuna dingin kal mai si lovin, heti lama inbengbel ngam chiah si lovin ka awkai ta vel a. Kan lo heti ta a ni!

Swine flu leh wine flu
India rama ka let leh hun lai vel kha Swine flu hran vanglai kha a ni a. Zan rei tawh lamah Mumbai Airport kan han thleng chu dawhkana thuho leh hmunphiatho thleng mai khan mask an lo vuah fur mai a. Laboratory lian takah kan lut ta emaw tih mai awl tak a ni. Heathrow lamah chutiang hmuh tur an awm ve si lo va. Kolkata Airport-ah pawh chutianga rawn intuam chu Mizo ka hmu hnem mai. Keini hian Swine flu chu kan lo hlau ber a nih hi, te ka ti rilru mai mai a.

Lengpui Airport-a an lo tih dan hlei hlei khan min ti buai! Doctor leh nurse ho hi dawhkan hungin an lo duty ve a. Hming leh address min ziahtirin boarding pass-ah seal an lo chhu ringawt a, a zo chu a ni mai a. Kha khan eng chen chiahin nge swine flu lakah kan ram a venhim dawn tih tak chu ka zawt hman ta lo.

Mihring himna leh hriselna kawnga inthlahdah em em chung sia eng emaw hleka a hleihluaka kan chiai leh thin si zia te ka ngaihtuah zui a. Hmabak kan la ngah mang e, ka ti!

Total prohibition-in a huam tel ve chiah si loh, ruih ve theih tho si, grape wine lo lar ta hluai hi 'wine flu' an lo ti a ni awm a! Hmanniah pawh Krismas leh Kumthar vuakveta a hralh a kal zia an rawn puang uai uai mai.

Kan nunzia han en vang vang hian ruih nuam ti hnam kan lo ni a ni awm e. Kan zu ruih a reh fel hmain kristianna kan ruihpui chiam a, chutah politics kan hmelhriat tan dek dek a, Union leh Zalen pawl feh kawngah pawh kalho hlei thei lo khawpin politics kan ruih chilh leh a. Kan thalai ten ruih atana siam zu leh drugs pangngai bakah dendrite leh silipar thlengin an lo rui bawk a. Ruih theih chi reng reng hi chu ruih zel mai kan tum em ni chu aw, ka ti! Grape wine pawh hi ruih theih hauh loh se heti tak hian kan duh awkawng lovang.

Jun Pio syndrome
Aizawl ka han chuang chhuak ta chu thil hmuhnawm tak tak ka hmu hnem ngei mai! Tlangvalho chuan an sam zuahin an lo ti buk luih hlawm a, kekawr zuih ang tet tawt hain 'gamchha' tial an lo awrh hnalh hnalh mai a. Tamtak phei chu an kal ang zaw zaw a! Nula lam pawh secondhand te nena tangkawpin a Korean thei ang berin an lo induang hlawm a. An nalh hlawm ngei mai; an te deuh va, an mawng a fual deuh mai pawh a!

Hengte hian chhan dang vak an neiin a lang lo. Korean film an phalna la lem lo va Mizo tawnga lehlin, cable TV vela kan lo chhuah tak sup sup vang a ni ber ang. Hemi avang hian Bazarah Korean serial an hralh chur chur a, Korean hla a tlanglawn a, an filmstar ho thlalak hralh a kal em em a, kan nulaten Korean tlangval an atchilh ta bur mai a lo ni.

Hnam changkang zawkte nunphung entawn hian kawng thenkhatah hmasawnna min pe ngei ang tih hi ka ring tlat a. Amaherawhchu keimahni nihna ang ang leh dinhmun ang anga thanlenna nghet leh dik ngaihtuah si lo va, mi an tum reng renga kan khawsak hian eng ram ropui mah kan thlen zu han inring lo ve tlat ia!

The land of Icons/Idols
"Nakin lawkah chuan icon/idol hi an common lutuk tawh dawn a. 'Kei chu icon/idol la ni lo ngat ka nih hi,' tih chu intihtheihnan kan la hmang ang," tiin mi pakhatin a sawi fiamthu ka hre tawh. Mizorama ka chuanchhuah lai vel hi Mizo Idol thlan lai vel a ni a, a hnu lawkah Youth Icon thlan a ni zui leh bawk a. Ka hman phawt chuan ka en ve zel a, he fiamthu awmzia hi ka rin hriat ri riai thei ta!

Talent inthukru haichhuah an han ni te, sum tlem azawng hai luh ve theihna a lo awm te, mipui hriata pho chhuah han nih te hi thil tha ve tak chu a ni. Mipui min han 'entertain' hrim hrim te pawh hi ram chhunga awm reng lo tan phei chuan TV hmaa thutchhan tling a ni ve zel a, a tha viau mai.

Thil pahnih erawh min ngaihtuah tir. Pakhatna: Kan thlanchhuah te hi an khawngaihthlak. Tu'n an hriat lem loh, vawilehkhatah an rawn lar ta hluai mai a. A hmaa an nunphung nen a lo inmil si lo. Standard thara khawsak a lo ngai a, chu chu a hnu zela an sum lakluhin a pha si lo. Sawrkar hna emaw sum hnar dang emaw an hmu a nih ngawt loh chuan he ram hi zai ringawta eizawnna chi a la ni mawlh si lo. Lar chiah kha a hlep a ni zui leh mai thin.

Pahnihna: Mizote hi zaithiam hnam kan lo ni lo, tih ngaihdan ka lo neih thin hi ka nemnghet lehzual. Pangngai taka zai ve thei mai chu a mipui ngaihtuah chuan kan thahnem nangiang mai. Mahse, hun kal tawh chhui kir char char pawhin 'zaithiam' tia han sawi tak tak tur chu mi tlem te chauh ka hmu. Zaipawl te pawh nei tha kan inti viau thin. A dik. Mahse 'Halleluiah Chorus' sakah reng Handel's Young Messiah leh kan zaipawl te sak a inthlau mai!

Idol/Icon kan thlan thinah pawh hian chuti tho. Zai tha viaua kan hriatte pawh a khawimaw laiah an zai lai (sharp/flat) leh tlat thin. Studio-a duhtawka cheibawl chuan a chhuak nalh ve mai. Mahse 'live music' nena mipui hmaa kan han zai chiah hian kan zaithiam lohzia a lo lang leh thin.

A zai thei nazawng hi 'zaithiam' title pe kher tawh lo i la, zaithiam tak takte erawh chawisang leh zual i la, hma kan sawn phah deuh ang e maw chu.

Mizoram boruak ka'n hip leh phata ka thil hmuh leh ngaihtuahna vak vel te ziak vek dawn i la, a sei lutuk ang. Mahni intihhlum lo hluar ta viau mai chungchang te, mobile phone leh sex chungchang te, kan khawtlang nun leh ram hmasawnna chungchanga min helhkamtu thil zawng zawng te hi hmun khata han vawmkhawm sen rual an ni lo. Amah Arnold-a tawngkam hawhin, "I'll be back," i ti phawt mai teh ang.